"GECE TERRACE CAFE" VE "PATATES YİYENLER"
Olağanüstü günlerden geçiyoruz. Kültür&Sanat dünyası belki de bu günlere en çok direnenler arasında… Birçok sanatçı ve oyun online bağlantılar sayesinde evlerimize konuk oluyorlar bizi sanatlarından mahrum etmiyorlar… Gerçekleşen workshoplar ise evdeki zorunlu anlarımıza resmen değer katıyor. Ama dedik ya olağan üstü günlerden geçiyoruz. Dünyanın pek çok yerinde farklı olaylar da yaşanıyor. Örneğin Hollanda’nın başkenti Amsterdam’da Koronavirüs dolayısıyla kapalı olan Singer Laren Müzesi’nden Vincent Van Gogh’un bahar aylarını tadamadığımız şu günlerde “Spring Garden” (İlkbahar Bahçesi) adlı tablosu çalındı. Çalındığı tarih ise 30 Mart. Yani Vincent Van Gogh’un doğumgünü. Biz de değerli sanatçının doğumgünü şerefine istedik ki sizlerle ünlü ressamın birkaç eserini mercek altına alalım…
Akademik kariyerinin yanı sıra Instagram'da açtığı "Aspasya99" hesabı ile sanat tarihine ilişkin bilinmeyenleri ve merak edilenleri keyifli bir anlatımla paylaşan Değerli Yazarımız Dr. Hülya Kalyoncu Vincent Van Gogh’un “Gece Terrace Cafe” ve “Patates Yiyenler” adlı tablosunu enyeni.online okurları için anlattı.
‘GECE TERRACE CAFE'
İşte Vincent Van Gogh'u gece resimlerine ve özellikle yıldızları resmetmeye motive eden muhteşem resmi, ‘Gece Terrace Cafe’si..
🌠🌠🌠
Van Gogh, meşhur yıldızlarını ilk kez bu canlı gece sahnesinde 1888 yılında ve Provence, Arles’de resmetmeye başlamıştır.
💫💫💫
Sanatçı şehre yeni yerleşmiştir ve hevesle Paul Gaugin’in de gelmesini beklemektedir.
🌅🌅🌅
Resmi yapmaya cafeyi gece gördüğünde ve bir mektubunda belirttiği üzere Guy de Maupassant’ın da içinde bir kafenin betimlendiği bir romanını okuduktan sonra karar verir.
💫💫💫
Renklerinden çok etkilendiği için, resmi gözünün gördüğü şekilde, mum ışığı altında gece çok hızlı bir şekilde yapar.
🕯🕯🕯
Van Gogh mektubunda bu resimden şöyle bahsetmektedir; "Şu bir gerçek ki, gece ışığında yeşil yerine mavi görebilirim, lilayı mor seçebilirim. Ama beyaz ışıktan, mum ışığına geçtiğin zaman en zengin sarıları ve turuncuları yakalayabiliyorsun.”
🎇🎇🎇
Resimde; terasın alt kısmı sapsarı, gökyüzü mavi, arnavut kaldırımları lilaya çalıyor, sağda ise yemyeşil bir ağaç var. Tabi bu renkler Van Gogh’un gözünün hissettiği renklerdir, bizim ise bu renkleri öyle görüp göremediğimiz tartışılır;)
🌙🌙🌙
Ne dersiniz? Bizler tüm bu detayları gece ışığında hangi renk olarak görüyoruz acaba?
💥💥💥
Painting: Vincent Van Gogh (1854-1890), Cafe Terrace at Night (1888) 80,7 cm × 65,3 cm, Kröller- Müller Museum, Otterlo, Hollanda.
***
'PATATES YİYENLER'
Vincent Van Gogh’un en ünlü eserlerinden biri olan ‘Patates Yiyenler’ tablosunu bilir misiniz? Tablo, Avrupayı kıtlıktan kurtaran ve dünya tarihini değiştiren patatesi konu edinir. Şöyle ki;
🪑🪑🪑
Patates bitkisinin kökeni MÖ 8000’lerde, Peru ve Bolivya topraklarında yerleşik İnkalara dayanmaktadır. 1560 'larda İspanyolların Amerika’yı istila etmesi ile de Avrupa’ya gelir ve İspanya Kralı II. Felipe’ye sunulur, Shakespeare’in 1602’de yayımladığı ‘Windsor’un Şen Kadınları' oyununda bahsi geçer ancak yinede uzun yıllar gerekli değeri görmez. Şeytanın yiyeceği, yoksul ekmeği, domuz ekmeği diyenler olur.
🪑🪑🪑
Yedi Yıl Savaşı’nda (1763) Fransa’yı kırıp geçiren kıtlıkta Marie Antoinette patates üretimini teşvik için saçına patates çiçekleri takınca, halk hor gördüğü bu bitkiyi ekmeye başlar ve Prusya kralı II. Friedrich (1712-1786) ordusuna üretim yaptırınca, üretimi Avrupaya yayılır ve Kuzey Avrupa patates sayesinde kıtlıktan kurtulur.
🪑🪑🪑
1885 yılında ‘Vincent Van Gogh’, ‘Patates Yiyenler’ tablosunu resmeder. Resim bugün realizm akımının başyapıtlarından biri kabul edilmektedir.
🪑🪑🪑
Ancak o günlerde patatesi ve bununla beslenen fakir halkı küçük görenler, tabloyu “beş para etmez” diye eleştirmişlerdir. Van Gogh kardeşi Theo’ya gönderdiği meşhur mektuplarından birinde şöyle yanıt verir “Lambanın altında patateslerini tabağa el uzatarak yiyen bu insanlar, aynı ellerle toprağı da işlemişler. Resmimin çiftçinin elleriyle çalışmasını ve bu kadar namusluca kazandığı besini yüceltmesini istedim".
🪑🪑🪑
William H. McNeil, 1999’da yazdığı, ‘Patates Dünya Tarihini Nasıl Değiştirdi?’ makalesinde 1770’li yıllarda kıtlık çeken Kuzey Avrupa’nın patates sayesinde nasıl yok olmaktan kurtulduğunu, zenginleşip, bugünkü devletlerin kurulmasına ön ayak olduğunu anlatır.
🪑🪑🪑
Uygarlığı kurtarması bir yana patates, tarihin en büyük facialarından birinin de sebebi olur. Bu da başka bir paylaşımımızın konusu olsun.
🪑🪑🪑
Dünyanın o günlere geri dönmemesi, o büyük kıtlıkları yaşamaması dileğiyle diyeceğim ve soracağım; Dünya nereye gidiyor size göre? İnsanlığın böyle günleri tekrardan yaşaması olası mıdır? Yorumlarınızı merak ediyorum... Çok sevgilerimle...
🪑🪑🪑
Painting: Vincent van Gogh, The Potato Eaters, 1885, oil on canvas, 82 cm × 114 cm.Van Gogh Müseum, Amsterdam.
Dr. Öğretim Üyesi Hülya Kalyoncu